Η επιμονή του Μάρκου

Ο Μάνος Χατζιδάκις στο δίσκο "Πασχαλιές μέσα από τη νεκρή γη" (1962) περιλαμβάνει μια ορχηστρική εκτέλεση της "Φραγκοσυριανής" του Μάρκου Βαμβακάρη. Που οφείλεται όμως ο αινιγματικός τίτλος "Επιμονή" που αποδίδει ο Μάνος στο τραγούδι του Μάρκου;

Το "κόλλημα" του Μάνου όσον αφορά στο ρεμπέτικο είναι γνωστό. Ποτέ δεν μπόρεσε να "χωνέψει" πως γίνεται να γραφτεί μια μελωδία και να γίνει διαχρονική επιτυχία βάζοντας δώδεκα ίδιες νότες στη σειρά, όπως κάνει ο Μάρκος στη "Φραγκοσυριανή" του ("θα-ρθω-να-σε-α-ντα-μω-σω-κα-τω-στην-α").

Περνούσε λοιπόν κάποιο πρωί μια ωραία γκόμενα απ' τη γειτονιά και ο Μάρκος στη στιγμή της "έβγαζε" ένα στιχάκι. Μόλις καθόταν το μεσημέρι στο τραπέζι και έπινε κι ένα ποτήρι κρασί, έπιανε το μπουζούκι του και κόλλαγε στο στιχάκι μια μουσική. Το βράδυ στο μαγαζί, ανάμεσα στ' άλλα τραγούδια, έριχνε κι αυτό το καινούργιο. Αν το γούσταραν οι πελάτες τότε το ξανάπαιζε, μέχρι που του δινόταν η ευκαιρία να το βάλει και σε δίσκο.

Αυτή ήταν -χοντρικά- η διαδικασία. Το ότι ο Μάρκος δεν ήξερε αρμονία, δεν ήξερε να αποτυπώνει στο χαρτί τις νότες που σκεφτόταν, με αποτέλεσμα από το σπίτι ως το μαγαζί πιθανά να έχει αλλάξει κάμποσες νότες απ' το τραγούδι που έγραψε, αυτό ο Μάνος δεν μπορούσε να το κατανοήσει. Όπως δεν μπορούσε να κατανοήσει πως είναι δυνατό να αρκεί μια ματιά στον κώλο κάποιας γκόμενας για να βγει ένα καλό τραγούδι.

Γι' αυτό ο Μάνος λάτρεψε και τίμησε τους ρεμπέτες: για τη λιτότητα της τέχνης τους, ακόμα κι αν αυτή κατά βάθως προερχόταν από την άγνοιά τους.


Φραγκοσυριανή

Μια φούντωση μια φλόγα
έχω μέσα στη καρδιά
λες και μάγια μου 'χεις κάνει
φραγκοσυριανή γλυκειά

Θα 'ρθω να σε ανταμώσω
κάτω στην ακρογιαλιά
θα 'θελα να σε χορτάσω
όλο χάδια και φιλιά

Θα σε πάρω να γυρίσω
Φοίνικα Παρακοπή
Γαλισά και Ντελαγκράτσια
και ας μου 'ρθει συγκοπή

Στο Πατέλι στο Νιχώρι
φίνα στην Αληθινή
και στο Πίσκο πιο ρομάντζα
γλυκειά μου φραγκοσυριανή.